Bệnh Tim Mạch - Dấu Hiệu Triệu Chứng Bệnh Tim Mạch

Triệu chứng bệnh tim mạch

( khám tim mạch - triệu chứng bệnh tim - dấu hiệu bệnh tim mạch - biểu hiện của bệnh tim ) 

1. TriÖu chøng chøc phËn.

1.1. Khã thë:

Lµ do thiÕu oxy khi suy tim vµ c¶n trë trao ®æi khÝ (O2 vµ CO2) gi÷a phÕ

nang vµ mao m¹ch phæi.

Khã thë cã nhiÒu møc ®é: khã thë khi g¾ng søc; khi lµm viÖc nhÑ; khi nghØ

ng¬i; c¬n khã thë kÞch ph¸t vÒ ban ®ªm; khã thë khi hen tim, phï phæi cÊp.

1.2. §au ngùc:

§au vïng tr­ưíc tim hay ®au sau x­¬ng øc víi nhiÒu tÝnh chÊt kh¸c nhau:

- §au nhãi nh­ kim ch©m gÆp trong rèi lo¹n thÇn kinh tim, suy như­îc thÇn

kinh tuÇn hoµn.

- §au th¾t ngùc: lµ c¬n ®au th¾t bãp, nãng r¸t vïng ngùc; cã khi lan lªn cæ,

ra sau l­ưng, hoÆc lan theo mÆt trong c¸nh tay tr¸i tíi ®Çu ngãn tay sè 5 bµn

tay tr¸i. Khi thiÓu n¨ng ®éng m¹ch vµnh tim, c¬n ®au kÐo dµi 1 ®Õn 15 phót

vµ hÕt c¬n ®au khi dïng thuèc gi·n ®éng m¹ch vµnh tim (nitroglycerin 0,5

mg - 1 viªn ngËm dư­íi l­ưìi). NÕu ®au th¾t ngùc do nhåi m¸u c¬ tim cÊp tÝnh

th× c¬n ®au ngùc nÆng h¬n, thêi gian kÐo dµi h¬n (h¬n 15 phót), c¸c thuèc

gi·n ®éng m¹ch vµnh kh«ng cã t¸c dông c¾t c¬n ®au.

1.3. Håi hép ®¸nh trèng ngùc:

Lµ t×nh tr¹ng tim ®Ëp nhanh, m¹nh, dån dËp tõng c¬n. §©y lµ ph¶n øng bï

®¾p khi thiÕu m¸u (thiÕu oxy) trong suy tim.

1.4. Ho vµ ho ra m¸u:

Ho khan hoÆc ho cã ®êm, ho ra m¸u: do nhÜ tr¸i to chÌn d©y thÇn kinh quÆt

ng­ưîc, t¨ng ¸p lùc vµ ø trÖ ë mao m¹ch phæi, hen tim, phï phæi cÊp, t¾c

®éng m¹ch phæi ...

1.5. TÝm t¸i da vµ niªm m¹c:

Do thiÕu oxy vµ t¨ng HbCO2 trong m¸u, gÆp khi cã c¸c bÖnh tim bÈm sinh

cã luång m¸u th«ng (shunt) tõ ph¶i sang tr¸i (m¸u tÜnh m¹ch sang hßa vµo

m¸u ®éng m¹ch). VÝ dô: tø chøng Fallot... Ngoµi ra cßn gÆp khi suy tim

nÆng, viªm mµng ngoµi tim co th¾t (héi chøng Pick).

1.6. Phï:

- Do suy tim ph¶i, viªm t¾c tÜnh m¹ch, do ø trÖ m¸u, t¨ng ¸p lùc tÜnh m¹ch,

t¨ng tÝnh thÊm thµnh m¹ch... DÞch tho¸t ra tæ chøc kÏ g©y phï.

- Phï 2 chi d­íi t¨ng vÒ chiÒu, kÌm ®¸i Ýt, vÒ sau cã cæ tr­ưíng, trµn dÞch

mµng phæi, mµng ngoµi tim...

1.7. NgÊt - lÞm:

Do gi¶m dßng m¸u n·o khi: nhÞp chËm; blèc nhÜ-thÊt ®é II, III; hÑp khÝt lç

van ®éng m¹ch chñ; hÑp lç van 2 l¸; hë van ®éng m¹ch chñ...

2. TriÖu chøng thùc thÓ.

2.1. TriÖu chøng khi nh×n:

- Mµu s¾c da, niªm m¹c: t¸i, tÝm, vµng, ban ®á vßng, xuÊt huyÕt d­íi da...

- Ngãn tay, ngãn ch©n dïi trèng: khi bÞ viªm mµng trong tim do vi khuÈn

(Osler), bÖnh tim-phæi m¹n tÝnh, bÖnh tim bÈm sinh...

- BiÕn d¹ng lång ngùc: sôn s­ưên vµ x­ư¬ng øc vïng tr­ưíc tim gå cao.

- TÜnh m¹ch c¶nh næi c¨ng phång, ®Ëp n¶y khi suy tim ph¶i.

- §éng m¹ch c¶nh ®Ëp m¹nh khi hë van ®éng m¹ch chñ.

- VÞ trÝ mám tim thay ®æi so víi b×nh th­ưêng: lªn cao khi thÊt ph¶i to, xuèng

thÊp khi thÊt tr¸i to, ra ngoµi liªn s­ưên IV-V trªn ®­ưêng gi÷a ®ßn tr¸i nÕu c¶

2 thÊt ph¶i vµ thÊt tr¸i ®Òu to.

Mám tim ®Ëp m¹nh khi hë van ®éng m¹ch chñ, Basedow. Kh«ng thÊy mám

tim ®Ëp khi trµn dÞch mµng ngoµi tim.

2.2. TriÖu chøng khi sê:

- Sê rung miu kÕt hîp b¾t m¹ch ®Ó x¸c ®Þnh rung miu t©m thu hay t©m

tr­¬ng.

. Rung miu t©m thu lµ rung miu khi m¹ch n¶y (th× t©m thu).

. Rung miu t©m tr­¬ng lµ rung miu khi m¹ch ch×m (th× t©m tr­¬ng).

. Rung miu t©m thu ë hâm øc, liªn sưên II c¹nh øc ph¶i vµ liªn s­ên III c¹nh

øc tr¸i gÆp khi hÑp lç van ®éng m¹ch chñ.

. Rung miu t©m thu ë liªn s­ưên II c¹nh øc tr¸i do hÑp lç van ®éng m¹ch

phæi, hoÆc cßn èng th«ng ®éng m¹ch.

. Rung miu t©m thu ë liªn s­ên III-IV c¹nh øc tr¸i do th«ng liªn nhÜ, th«ng

liªn thÊt.

. Rung miu t©m thu ë mám tim do hë van 2 l¸.

. Rung miu t©m trư­¬ng ë mám tim do hÑp lç van 2 l¸.

- Sê gan: gan to, mÒm; ®Æc ®iÓm cña gan-tim (khi ch­a cã x¬ gan) lµ ph¶n

håi gan tÜnh m¹ch c¶nh (+).

- Sê m¹ch (b¾t m¹ch): ®Ëp hay kh«ng ®Ëp (nÕu t¾c ®éng m¹ch), gi¶m ®Ëp

(hÑp m¹ch), n¶y nhanh xÑp nhanh (hë van ®éng m¹ch chñ)... Sê m¹ch thø tù

tõ ®éng m¹ch th¸i d­¬ng, ®éng m¹ch c¶nh, ®éng m¹ch c¸nh tay, ®éng m¹ch

chñ bông; c¸c ®éng m¹ch ®ïi, khoeo, chµy sau, chµy tr­íc...

- §o huyÕt ¸p ®éng m¹ch theo phư­¬ng ph¸p Korottkoff.

2.3. TriÖu chøng khi gâ:

Gâ x¸c ®Þnh vïng ®ôc t­ư¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi cña tim, x¸c ®Þnh c¸c cung tim

vµ ®èi chiÕu víi c¸c tr­êng hîp b×nh th­êng.VÝ dô:

- NhÜ ph¶i gi·n: gâ thÊy cung d­íi ph¶i v­ît ra ngoµi ®­êng c¹nh øc ph¶i 0,5 - 1 cm.

- ThÊt ph¶i gi·n: khi ®ư­êng nèi gãc t©m hoµnh ph¶i ®Õn mám tim > 9 - 11 cm,

mám tim lªn cao h¬n liªn sư­ên IV-V trªn ®­ưêng gi÷a ®ßn tr¸i.

- ThÊt tr¸i gi·n: cung d­ưíi tr¸i ra ngoµi liªn s­ên IV-V trªn ®­ưêng gi÷a ®ßn

tr¸i, mám tim xuèng d­ưíi.

- DiÖn tim to toµn bé (tÊt c¶ c¸c cung tim ®Òu lín h¬n b×nh thư­êng); gÆp khi

tim to toµn bé, trµn dÞch mµng ngoµi tim...

2.4. TriÖu chøng khi nghe tim:

+ VÞ trÝ nghe tim (theo Luisada):

- Vïng van 2 l¸: nghe ë mám tim thÊy tiÕng thæi do bÖnh van 2 l¸; cã 3 chiÒu lan:

. Lan ra n¸ch tr¸i.

. Lan ra liªn s­ưên IV c¹nh øc ph¶i.

. Lan ra liªn sèng-b¶ sau lư­ng bªn tr¸i.

- Vïng van ®éng m¹ch chñ: nghe ë liªn s­ưên II c¹nh øc ph¶i vµ nghe ë liªn

s­ưên III c¹nh øc tr¸i. TiÕng thæi t©m thu do bÖnh hÑp lç van ®éng m¹ch chñ

cã chiÒu lan lªn hè th­ưîng ®ßn ph¶i vµ hâm øc, chiÒu lan xuèng cña tiÕng

thæi t©m tr­ư¬ng do bÖnh hë van ®éng m¹ch chñ lan däc bê tr¸i xư­¬ng øc

xuèng mám tim.

Vïng van ®éng m¹ch phæi nghe ë liªn s­ên II c¹nh øc tr¸i, khi hÑp lç van

®éng m¹ch phæi nghe ®­ưîc tiÕng thæi t©m thu lan lªn hè th­ưîng ®ßn tr¸i.

- Vïng van 3 l¸: nghe t¹i mòi øc.

- BÖnh th«ng liªn nhÜ, th«ng liªn thÊt, tø chøng Fallot: nghe thÊy tiÕng thæi

t©m thu ë liªn sưên IV-V c¹nh øc bªn tr¸i.

- §¶o ng­ưîc phñ t¹ng: c¸c vÞ trÝ nghe tim ®èi xøng sang bªn ph¶i so víi c¸c

vÞ trÝ ®· m« t¶ trªn ®©y.

+ TiÕng tim:

- TiÕng thø nhÊt (T1): ®­ưîc t¹o bëi tiÕng cña van 2 l¸ vµ van 3 l¸ ®ãng.

TiÕng T1 ®anh gÆp khi bÞ hÑp lç van 2 l¸; tiÕng T1 mê gÆp khi hë van 2 l¸, hë

van 3 l¸, trµn dÞch mµng ngoµi tim...

- TiÕng thø 2 (T2): ®­ưîc t¹o bëi tiÕng cña van ®éng m¹ch chñ vµ van ®éng

m¹ch phæi ®ãng. NÕu 2 van nµy ®ãng kh«ng cïng lóc sÏ t¹o ra tiÕng T2 t¸ch

®«i. NÕu ®ãng cïng lóc như­ng m¹nh h¬n b×nh thư­êng gäi lµ T2 ®anh; gÆp

trong bÖnh hÑp lç van 2 l¸, t¨ng huyÕt ¸p ®éng m¹ch...

- TiÕng thø 3 sinh lý gÆp ë ngư­êi b×nh th­ưêng (T3): T3 ®i sau T2, tiÕng T3 ®ư­îc

h×nh thµnh lµ do giai ®o¹n ®Çy m¸u nhanh ë ®Çu th× t©m tr­ư¬ng, m¸u tõ nhÜ

xuèng thÊt, lµm buång thÊt gi·n ra ch¹m vµo thµnh ngùc g©y ra T3.

- TiÕng T3 bÖnh lý (nhÞp ngùa phi): vÒ b¶n chÊt nã ®­îc t¹o thµnh còng

gièng nh­ư T3 sinh lý, chØ kh¸c lµ gÆp ë nh÷ng bÖnh tim nÆng, buång tin gi·n

to. Khi nghe thÊy T1, T2 vµ T3 t¹o thµnh nhÞp 3 tiÕng gäi lµ nhÞp ngùa phi.

NhÞp ngùa phi ®­îc chia lµm 3 lo¹i:

. NhÞp ngùa phi tiÒn t©m thu.

. NhÞp ngùa phi ®Çu t©m tr­¬ng.

. NhÞp ngùa phi kÕt hîp.

- TiÕng cl¾c më van 2 l¸: nghe thÊy ë mám tim hoÆc liªn s­ên IV-V c¹nh øc

tr¸i; gÆp trong bÖnh hÑp lç van 2 l¸ van bÞ x¬ cøng, v«i ho¸ nªn khi më t¹o

ra tiÕng cl¾c.

- TiÕng clÝc: gÆp ë bÖnh sa van 2 l¸; khi ®ãng van 2 l¸, l¸ van sa bÞ bËt lªn

nhÜ tr¸i, t¹o ra tiÕng clÝc ®i sau T1, råi ®Õn tiÕng thæi t©m thu.

- TiÕng cä mµng ngoµi tim: do viªm mµng ngoµi tim; nã ®­îc t¹o ra khi tim

co bãp, l¸ thµnh vµ l¸ t¹ng cña mµng ngoµi tim cä s¸t vµo nhau.

- Cßn nhiÒu tiÕng tim bÖnh lý kh¸c: tiÕng ®¹i b¸c, tiÕng ur¬i “tumor

plott”... (sÏ ®­îc tr×nh bµy trong phÇn bÖnh häc).

+ TiÕng thæi:

- Khi dßng m¸u ®i tõ chç réng qua chç hÑp råi l¹i ®Õn chç réng sÏ t¹o ra

tiÕng thæi.

- C­êng ®é tiÕng thæi phô thuéc vµo ®é nhít cña m¸u, tû träng m¸u, tèc ®é

dßng m¸u, ®­êng kÝnh chç hÑp.

- Ph©n chia cư­êng ®é tiÕng thæi: hiÖn nay, ngư­êi ta ­ưíc l­îng vµ ph©n chia

c­ưêng ®é tiÕng thæi thµnh 6 phÇn:

. TiÕng thæi 1/6: cư­êng ®é nhÑ, chØ chiÕm mét phÇn th× t©m thu hoÆc t©m

tr­¬ng.

. TiÕng thæi 2/6: cư­êng ®é nhÑ, nghe râ, nh­ng kh«ng lan (chØ nghe ®­ưîc ë

tõng vïng nghe tim theo Luisada).

. TiÕng thæi 3/6: c­ưêng ®é trung b×nh, nghe râ vµ ®· cã chiÒu lan v­ưît khái

ranh giíi tõng vïng nghe tim cña Luisada.

. TiÕng thæi 4/6: nghe râ, m¹nh, kÌm theo cã thÓ sê thÊy rung miu; tiÕng thæi

cã chiÒu lan ®iÓn h×nh theo c¸c vïng nghe tim.

. TiÕng thæi 5/6: sê cã rung miu, tiÕng thæi lan réng kh¾p lång ngùc vµ

lan ra sau l­ưng.

. TiÕng thæi 6/6: sê cã rung miu m¹nh, tiÕng thæi lan réng kh¾p lång ngùc,

loa èng nghe chØ tiÕp xóc nhÑ trªn da ë c¸c vïng nghe tim ®· nghe râ tiÕng

thæi.

Trong thùc tÕ l©m sµng, tiÕng thæi 1/6 Ýt khi nghe ®­îc vµ kh«ng ch¾c ch¾n,

ph¶i dùa vµo t©m thanh ®å. TiÕng thæi 5/6 vµ 6/6 Ýt gÆp v× bÖnh nÆng, bÖnh

nh©n tö vong sím. Th­ưêng gÆp tiÕng thæi: 2/6, 3/6, 4/6.

- TiÕng thæi t©m thu: khi võa nghe võa b¾t m¹ch, tiÕng thæi t©m thu nghe

®ư­îc khi m¹ch n¶y (ë th× t©m thu). TiÕng thæi t©m thu cã ®Æc tÝnh như­ tiÕng

phôt h¬i n­íc, nÕu c­êng ®é m¹nh - 4/6 th× kÌm theo rung miu t©m thu.

. TiÕng thæi t©m thu ë mám tim: do hë van 2 l¸, m¸u tõ thÊt tr¸i qua van 2 l¸

bÞ hë lªn nhÜ tr¸i (tiÕng thæi thùc thÓ do tæn th­¬ng van, tiÕng thæi t©m thu

c¬ n¨ng do gi·n thÊt tr¸i g©y hë c¬ n¨ng van 2 l¸).

. TiÕng thæi t©m thu ë liªn s­ên II c¹nh øc ph¶i vµ liªn sư­ên III c¹nh øc tr¸i,

lan lªn hè th­ưîng ®ßn ph¶i hoÆc hâm øc, tiÕng thæi nµy xuÊt hiÖn lµ do hÑp lç

van ®éng m¹ch chñ: m¸u tõ thÊt tr¸i qua van ®éng m¹ch chñ bÞ hÑp ra ®éng

m¹ch chñ.

. TiÕng thæi t©m thu ë liªn sư­ên II c¹nh øc tr¸i, lan lªn hè thư­îng ®ßn tr¸i

hoÆc gi÷a xư­¬ng ®ßn tr¸i; tiÕng thæi nµy xuÊt hiÖn lµ do hÑp lç van ®éng

m¹ch phæi: m¸u tõ thÊt ph¶i qua van ®éng m¹ch phæi bÞ hÑp ra gèc ®éng

m¹ch phæi.

. TiÕng thæi t©m thu ë mòi øc lµ do hë van 3 l¸; m¸u tõ thÊt ph¶i qua van 3

l¸ bÞ hë trong th× t©m thu lªn nhÜ ph¶i; tiÕng thæi cã ®Æc ®iÓm khi hÝt s©u nÝn

thë th× cư­êng ®é tiÕng thæi t¨ng lªn.

. TiÕng thæi t©m thu ë liªn s­ên III-IV c¹nh øc tr¸i lan ra xung quanh (h×nh

nan hoa) cña bÖnh th«ng liªn nhÜ. TiÕng thæi nµy xuÊt hiÖn lµ do m¸u tõ nhÜ tr¸i

sang nhÜ ph¶i, xuèng thÊt ph¶i, tèng qua van ®éng m¹ch phæi råi lªn ®éng m¹ch

phæi. Do l­ưîng m¸u lín nªn van ®éng m¹ch phæi trë thµnh hÑp t­¬ng ®èi g©y ra

tiÕng thæi t©m thu.

. TiÕng thæi t©m thu ë liªn sư­ên IV-V c¹nh øc tr¸i do th«ng liªn thÊt. TiÕng

thæi nµy xuÊt hiÖn khi m¸u tõ thÊt tr¸i qua lç th«ng sang thÊt ph¶i.

- TiÕng thæi t©m trư­¬ng: lµ tiÕng thæi xuÊt hiÖn ë thêi kú t©m tr­ư¬ng

(m¹ch ch×m).

. TiÕng thæi t©m trư­¬ng ë mám tim do hÑp lç van 2 l¸, ®ư­îc gäi lµ rung t©m

tr­¬ng: m¸u tõ nhÜ tr¸i qua lç van 2 l¸ bÞ hÑp, xuèng thÊt tr¸i lµm rung c¸c

d©y ch»ng, trô c¬.

. TiÕng thæi t©m tr­ư¬ng ë liªn s­ưên II c¹nh øc ph¶i vµ liªn s­ưên III c¹nh øc

tr¸i do hë van ®éng m¹ch chñ: m¸u tõ ®éng m¹ch chñ qua van ®éng

m¹ch chñ bÞ hë xuèng thÊt tr¸i.

. TiÕng thæi t©m trư­¬ng ë liªn s­ưên II c¹nh øc tr¸i do hë van ®éng m¹ch phæi:

m¸u tõ ®éng m¹ch phæi qua van ®éng m¹ch phæi bÞ hë vÒ thÊt ph¶i.

- TiÕng thæi liªn tôc: lµ tiÕng thæi ë c¶ th× t©m thu vµ t©m trư­¬ng.

. TiÕng thæi liªn tôc ë liªn sư­ên II-III c¹nh øc tr¸i do bÖnh tim bÈm sinh: tån

t¹i èng ®éng m¹ch. TiÕng thæi liªn tôc ph¸t sinh khi m¸u tõ ®éng m¹ch chñ

qua èng th«ng ®éng m¹ch sang ®éng m¹ch phæi ë c¶ th× t©m thu vµ t©m trư­¬ng

t¹o ra tiÕng thæi liªn tôc. §Æc ®iÓm cña tiÕng thæi liªn tôc trong bÖnh nµy lµ cã

c­êng ®é m¹nh lªn ë th× t©m thu, v× vËy ®­îc vÝ nh­ tiÕng xay lóa.

. TiÕng thæi liªn tôc cßn gÆp trong bÖnh th«ng ®éng m¹ch-tÜnh m¹ch, do

m¸u tõ ®éng m¹ch qua lç th«ng sang tÜnh m¹ch.

3. Nh÷ng phư­¬ng ph¸p th¨m dß chøc n¨ng tim m¹ch.

3.1. Nh÷ng phư­¬ng ph¸p th¨m dß kh«ng ch¶y m¸u:

- Mám tim ®å: gãp phÇn ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng c¬ häc cña tim nhê ghi nh÷ng

dao ®éng trªn thµnh ngùc t¹i mám tim.

- Trë kh¸ng tim ®å: th«ng qua sù thay ®æi trë kh¸ng ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng

huyÕt ®éng cña tim vµ m¹ch m¸u.

- §éng m¹ch c¶nh ®å: ®¸nh gi¸ thêi kú tiÒn tèng m¸u, thêi kú tèng m¸u cña

tim, t×nh tr¹ng giao ®éng cña ®éng m¹ch c¶nh.

- TÜnh m¹ch c¶nh ®å: ghi l¹i dao ®éng cña tÜnh m¹ch c¶nh.

- T©m thanh ®å: ghi l¹i tiÕng tim, tiÕng thæi ë tõng vÞ trÝ gièng nh­ c¸c vÞ trÝ

nghe tim.

- T©m thanh c¬ ®éng ®å: cïng mét lóc ®ång thêi ghi nhiÒu ®­êng cong nh­:

®iÖn tim, t©m thanh ®å, ®éng m¹ch c¶nh ®å... Gãp phÇn ®¸nh gi¸ c¸c ph©n

th× cña th× t©m thu vµ th× t©m trư­¬ng.

- §iÖn tim ®å: ghi ho¹t ®éng ®iÖn sinh lý häc cña tim, qua ®ã ®¸nh gi¸ t×nh

tr¹ng ph× ®¹i vµ gi·n c¸c buång nhÜ, ph× ®¹i buång thÊt, c¸c rèi lo¹n nhÞp,

chÈn ®o¸n thiÕu m¸u côc bé c¬ tim, nhåi m¸u c¬ tim...

Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ghi ®iÖn tim: lóc nghØ, khi g¾ng søc, ghi ®iÖn tim tõ

xa, ghi ®iÖn tim ®iÖn cùc qua thùc qu¶n, ®iÖn cùc trong buång tim, ghi ®iÖn

tim liªn tôc trong 24 giê (Holter)...

- VÐc t¬ tim ®å: ghi l¹i h­íng khö cùc vµ diÖn mÆt ph¼ng khö cùc cña tõng

buång tim, gãp phÇn chÈn ®o¸n ph× ®¹i c¸c buång tim, nhåi m¸u c¬ tim...

- X quang tim-phæi: chiÕu hoÆc chôp ë nh÷ng h­íng kh¸c nhau; ®¸nh gi¸

t×nh tr¹ng gi·n c¸c buång tim, quai ®éng m¹ch chñ, cung ®éng m¹ch phæi vµ

t×nh tr¹ng ø trÖ m¸u ë phæi...

- Siªu ©m tim-m¹ch: ®©y lµ ph­¬ng ph¸p rÊt cã gi¸ trÞ ®Ó ®¸nh gi¸ h×nh th¸i

vµ chøc n¨ng tim-m¹ch; bao gåm siªu ©m mét chiÒu (TM: time motion); hai

chiÒu (2D: two dimention), Doppler (xung, liªn tôc, mµu, duplex...); dïng

víi nh÷ng ®Çu dß kh¸c nhau ®Ó siªu ©m c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau nh­: qua thµnh

ngùc, qua thùc qu¶n, trong buång tim, trong lßng m¹ch m¸u... Cã thÓ tiÕn

hµnh siªu ©m lóc tÜnh, siªu ©m g¾ng søc, siªu ©m c¶n ©m... tïy theo t×nh

tr¹ng bÖnh lý kh¸c nhau.

- §o vµ ghi huyÕt ¸p tù ®éng, liªn tôc trong 24 giê.

- Soi mao m¹ch quanh mãng tay.

- Tim m¹ch häc h¹t nh©n:

. Chôp nhÊp nh¸y ph¼ng hoÆc chôp c¾t líp ®iÖn to¸n ph¸t x¹ photon ®¬n

(SPECT); cã thÓ thùc hiÖn lóc nghØ ng¬i hoÆc khi g¾ng søc, b»ng c¸ch truyÒn

nh÷ng chÊt kh¸c nhau nh­: thalium 201, hoÆc 99m technetium sestamibi...

. Ph­¬ng ph¸p x¹ h×nh tim cho phÐp ®¸nh gi¸ chøc n¨ng tim.

. Ph­¬ng ph¸p x¹ t­íi m¸u c¬ tim cho phÐp ®¸nh gi¸ tõng vïng c¬ tim bÞ

thiÕu m¸u do thiÓu n¨ng ®éng m¹ch vµnh...

- ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh céng h­ëng tõ cña tim: cho phÐp ®¸nh gi¸ ®é dµy

thµnh tim, ®o c¸c thÓ tÝch tim, ®é dµy mµng tim, x¸c ®Þnh vïng c¬ tim thiÕu

m¸u hay ho¹i tö, c¸c khèi u tim... Chôp ®éng m¹ch chñ chÈn ®o¸n v÷a x¬

ph×nh bãc t¸ch...

- Chôp c¾t líp ®iÖn to¸n tim: cung cÊp nh÷ng th«ng tin gièng nh­ chôp céng

h­ëng tõ cña tim.

3.2. Nh÷ng ph­ư¬ng ph¸p th¨m dß ch¶y m¸u (cã x©m lÊn):

- Th«ng tim: ®­a èng th«ng theo ®­ưêng tÜnh m¹ch (tÜnh m¹ch ®ïi, tÜnh m¹ch

dư­íi ®ßn...) vµo nhÜ ph¶i, thÊt ph¶i, ®éng m¹ch phæi (th«ng tim ph¶i) ®o ¸p

lùc, chôp c¶n quang c¸c buång tim ®Ó ®¸nh gi¸ chøc n¨ng, x¸c ®Þnh c¸c

luång m¸u th«ng vµ dÞ tËt kh¸c cña tim...

NÕu lµ th«ng tim tr¸i th× ®­a èng th«ng theo ®­êng ®éng m¹ch c¸nh tay,

®éng m¹ch ®ïi ®Ó vµo thÊt tr¸i, nhÜ tr¸i... Nh÷ng th«ng tin thu ®­îc gièng

nh­ th«ng tim ph¶i; ngoµi ra cßn gãp phÇn ®Ó chÈn ®o¸n bÖnh vµ møc ®é

bÖnh cña van 2 l¸ vµ van ®éng m¹ch chñ...

- Sinh thiÕt c¬ tim, mµng trong tim qua èng th«ng ®Ó chÈn ®o¸n bÖnh c¬ tim...

- Chôp ®éng m¹ch vµnh tim: gióp chÈn ®o¸n v÷a x¬ ®éng m¹ch vµnh g©y

hÑp vµ/hoÆc t¾c ®éng m¹ch vµnh, gióp chØ ®Þnh nong ®éng m¹ch vµnh bÞ hÑp

vµ ®Æt gi¸ ®ì (stent).

- Chôp ®éng m¹ch chän läc c¶n quang theo ph­¬ng ph¸p Seldinger như­: ®éng

m¹ch chñ, ®éng m¹ch c¶nh, ®éng m¹ch n·o, ®éng m¹ch thËn, ®éng m¹ch chËu,

®éng m¹ch chi... Gióp chÈn ®o¸n v÷a x¬ ®éng m¹ch, hÑp-t¾c ®éng m¹ch, ph×nh

bãc t¸ch, c¸c dÞ tËt bÈm sinh (vÝ dô: hÑp eo ®éng m¹ch chñ, hÑp ®éng m¹ch

thËn...).

- Chôp tÜnh m¹ch c¶n quang.

- Chôp b¹ch m¹ch c¶n quang.